Bổ sung Vitamin C có giúp diệt trừ virus Corona ?

Vào những ngày cuối năm 2019, khi cả thế giới đang trong không khí chuẩn bị đón môt năm mới 2020 thì tại Vũ Hán thuộc tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc phát hiện một người có triệu chứng viêm phổi không rõ nguyên nhân. Người này đã tiếp xúc chủ yếu với những người buôn bán làm việc tại chợ hải sản Hoa Nam, nơi bán động vật sống. Các nhà khoa học đã xác định đâu là virus Corona chủng mới và được WHO kí hiệu là 2019-nCoV.

2019-nCoV còn được gọi là virus corona hoặc coronavirus Vũ Hán, viêm phổi Vũ Hán, virus viêm phổi chợ Hoa Nam Vũ Hán, vì nguyên do trường hợp bệnh viêm phổi gây ra bởi virus ở Vũ Hán.

Tính đến thời điểm ngày 02.02.2020 đã có hơn 14.000 người nhiễm 2019-nCoV thuộc 27 vùng lãnh thổ trên toàn cầu (con số này có thể tăng lên do thời gian ủ bệnh của chủng virus này từ 2-14 ngày)

Tại trung tâm vùng dịch các biện pháp kiểm dịch trên quy mô rộng được áp dụng nhằm ngăn chặn sự lây lan của virus ra khỏi khu vực. Bệnh viện chuyên khoa dã chiến được xây dựng thần tốc. Tại các nơi khác ngoài vùng dịch, những nơi có khả năng bùng phát dịch người dân chủ động phòng ngừa bằng khẩu trang, các loại dung dịch khử trùng, diệt khuẩn. Do nhu cầu đột tăng đột ngột, và sau một khoảng thời gian nghỉ Tết nguyên đán dài, những vật tư y tế này luôn trong tình trạng khan hiếm.

Gần đây một số thông tin bổ sung vitamin C giúp tiêu diệt virus Corona. Vậy chúng ta hãy cùng tìm hiểu xem liệu đây có phải là thông tin chính xác hay không?

Đầu tiên chúng ta cần biết vitamin C là gì? Nó có tác dụng gì cho cơ thể?

Vitamin C, sinh tố C hay acid ascorbic là một chất dinh dưỡng thiết yếu cho các loài linh trưởng bậc cao, và cho một số nhỏ các loài khác. Vitamin C cần thiết cho một loạt các phản ứng trao đổi chất trong tất cả các động vật và thực vật. Nó được được tạo ra trong hầu như tất cả các cơ thể sinh vật, ngoại trừ loài người, khỉ, cá heo. Lí do là thiếu enzyme đặc hiệu xúc tác chuyển hóa Glucose thành Vitamin C. Đây là một chất được mọi người biết đến rộng rãi, là một vitamin mà thiếu nó thì sẽ gây ra bệnh scorbut cho con người.

Vitamin C ở dạng tinh thể trắng, rất dễ tan trong nước,tan trong ethanol 96 khó tan trong rượu, không tan trong ether và clorofom, không tan trong các dung môi hữu cơ. Tồn tại được ở 100 °C trong môi trường trung tính và acid. Bị oxi hóa bởi Oxi trong không khí và càng bị oxi hóa nhanh khi có sắt và đồng.

Thiếu hụt Vitamin C ở con người.

Không như hầu hết các loài động vật khác, cơ thể người không thể tự sản xuất vitamin C. Một bệnh do thiếu hụt vitamin C đã được nhiều tài liệu và được mô tả là bệnh scorbut (scurvy). Các triệu chứng của bệnh này gồm: chảy máu nướu răng, chậm lành vết thương, các vết thâm tím rộng trên da (mảng xuất huyết dưới da, dân gian thường gọi là “vết ma cắn”). Thêm vào đó là sự dễ bị nhiễm trùng, hysteria và trầm cảm.

Thiếu vitamin C gây ra bệnh scorbut, với biểu hiện như:
Người lớn: viêm lợi, chảy máu chân răng; tụ máu dưới màng xương, đốm xuất huyết, tăng sừng hóa ở nang lông. Nếu không điều trị có thể tử vong do chảy máu ồ ạt hoặc do thiếu máu cục bộ cơ tim.

Trẻ còn bú: thường ở trẻ không được bú mẹ có hiện tượng bị chảy máu dưới mằng xương, nhất là chi dưới; dễ chảy máu dưới da; vết thương lâu lành.

Lạm dụng dẫn đến thừa Vitamin C

Vitamin C tuy dễ bị đào thải nhưng nếu dùng liều cao lâu ngày, có thể tạo sỏi oxalat (do dehydroascorbic chuyển thành acid oxalic), hoặc sỏi thận urat, có khi cả hai loại sỏi trên; đi lỏng, rối loạn tiêu hóa; giảm độ bền hồng cầu.
Dùng vitamin C liều cao, kéo dài ở thai phụ gây tăng nhu cầu bất thường về vitamin C ở thai (vì vitamin C qua rau thai) dẫn đến bệnh scorbut sớm ở trẻ sơ sinh.

Vitamin C với sức khoẻ con người

Acid ascorbic bị oxy hóa cho acid dehydroascorbic; đây là phản ứng oxy hóa khử thuận nghịch, qua đó Vitamin C tác dụng như một yếu tố (cofactor), tham gia vào nhiều phản ứng hóa sinh trong cơ thể, như:

• Hydroxyl hóa,
• Amid hóa;
• Làm dễ dàng sự chuyển prolin, lysin sang hydroxyprolin và hydroxylysin (trong tổng hợp collagen);
• Giúp chuyển acid folic thành acid folinic trong tổng hợp carnitin;
• Tham gia xúc tác oxy hóa thuốc qua microsom (cytochrom P450) gan;
• Giúp dopamin hydroxyl hoá thành nor-adrenalin;
• Giúp dễ hấp thu sắt do khử Fe3+ thành Fe2+ ở dạ dày, để rồi dễ hấp thụ ở ruột.
• Ở mô, Vitamin C giúp tổng hợp collagen, proteoglycan và các thành phần hữu cơ khác ở răng, xương, nội mô mao mạch.
• Trong tự nhiên, Vitamin C có mặt cùng vitamin P (vitamin C2). Vitamin P lại có tính chống oxy hóa, nên bảo vệ được Vitamin C; hơn nữa Vitamin P còn liên kết với Vitamin C để làm bền vững thành mạch, tăng tạo collagen, ức chế hyaluronidase và cùng Vitamin C, Vitamin E, β-caroten và selen, có tác dụng đào thải gốc tự do có hại trong cơ thể.

Chức năng chủ yếu của vitamin C là tham gia trong quá trình sản xuất collagen

Chức năng chủ yếu của vitamin C là tham gia trong quá trình sản xuất collagen, một protein chính của cơ thể. Đặc biệt, vitamin C giúp nối kết một phần của phân tử amino acid proline để hình thành hydroxyproline. Kết quả là, sự cấu trúc nên collagen rất ổn định. Collagen không những là một protein rất quan trọng trong việc liên kết các cấu trúc cơ thể với nhau (mô liên kết, sụn khớp, dây chằng, vv..), vitamin C còn hết sức cần thiết cho sự lành vết thương, sự mạnh khỏe của nướu răng, và ngăn ngừa các mảng bầm ở da.
Thêm vào đó, vitamin C còn có chức năng miễn dịch, tham gia sản xuất một số chất dẫn truyền thần kinh và hormon, tổng hợp carnitine, hấp thụ và sử dụng các yếu tố dinh dưỡng khác. Vitamin C cũng là một chất dinh dưỡng chống oxy hóa rất quan trọng.

Vitamin C làm tăng cường hệ thống miễn dịch

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng Vitamin C làm tăng cường hệ thống miễn dịch, đặc biệt trong ngăn ngừa và điều trị cảm cúm thông thường. Tuy nhiên, mặc dù có nhiều nghiên cứu lâm sàng và thực nghiệm kết quả thuận lợi, người ta vẫn còn tranh cãi nhau về tác dụng của Vitamin C.

Theo một quan điểm về sinh hóa, Vitamin C đóng một vai trò thiết yếu trong nhiều cơ chế miễn dịch. Sự nhiễm trùng cấp tính làm suy giảm lượng Vitamin C trong các bạch cầu, nhất là Lymphocyte, dẫn đến thiếu hụt Vitamin C. Vitamin C hoạt động như một chất chống oxy hóa trong môi trường nước của cơ thể – cả nội bào lẫn ngoại bào. Vitamin C cũng hoạt động cùng với các enzyme chống oxy hóa khác như glutathione peroxidadase, catalase, và superoxide dismutase.

Vitamin C còn hỗ trợ cho Vitamin E trong vai trò chống oxy hóa trong cơ thể, làm tăng tác dụng của Vitamin E. Cùng với Vitamin C và E, glutathione đảm đương vai trò chống đỡ và ngăn ngừa các tổn thương do các gốc tự do.

Những cá thể bị thiếu glutathione di truyền (do thiếu men tổng hợp) có thương tổn tế bào tăng đáng kể. Các tế bào hồng cầu, bạch cầu và mô thần kinh bị ảnh hưởng nhiều nhất. Hậu quả là vỡ hồng cầu, giảm chức năng bạch cầu, thoái hóa mô thần kinh.

Trên các cá thể bị giảm tổng hợp glutathione, để tăng cường khả năng chống oxy hóa, người ta thường dùng các chất chống oxy hóa như glutathione, 2-mercaptopropionyl-glycin, Vitamin E, Vitamin C, và N-acetylcysteine (NAC), trong đó Vitamin C và NAC có ích lợi nhiều nhất. Các nghiên cứu đã cho thấy Vitamin C làm giảm tổn thương tế bào trên các bệnh nhân thiếu glutathione di truyền hiệu quả hơn và chi phí thấp hơn NAC. Với liều 500 mg mỗi ngày, Vitamin C đảm bảo duy trì nồng độ phù hợp glutathione hồng cầu.

Các dạng Vitamin C hiện nay

Vitamin C hiện có rất nhiều dạng như: Tinh thể, bột, viên nhộng, viên nén, viên sủi,…

Thực tế Vitamin C trong các dạng này khác nhau. Acid ascorbic là dạng rẻ tiền và được sử dụng rộng rãi nhất. Các khoáng chất xúc tác cho Vitamin C như muối Natri, magnesium, Calcium, Kali ascorbate. Các khoáng chất này được dùng chủ yếu vì đôi khi acid ascorbic ảnh hưởng đến dạ dày. Muối Natri ascorbate ảnh hưởng lên một số người nhạy cảm với Natri (như suy thận). Hầu hết các dạng Vitamin C thương mại đều có nguồn gốc từ ngũ cốc. Đối với những người nhạy cảm với ngũ cốc nên sử dụng Vitamin C có nguồn gốc khác, như từ cây cọ sagu (sago-palm).

Gần đây một dạng mới là C ester (Ester-C) bắt đầu thâm nhập vào thị trường. Theo các nhà sản xuất, Ester là một mắc xích giữa các đơn vị lặp lại trong công thức Ester-C giúp cho việc hấp thụ và sử dụng của cơ thể. Tuy nhiên các nghiên cứu về hấp thụ chưa cho thấy dạng này tốt hơn. Đồng thời Ester-C còn đắt gấp 3 lần so với dạng thường. Sử dụng Vitamin C cùng với bioflavonoid có thể làm tăng khả năng hấp thu, nhưng với điều kiện hàm lượng bioflavonoid trong sản phẩm phải đáng kể (khi hàm lượng bioflavonoid lớn hơn hoặc bằng hàm lượng Vitamin C thì sự hấp thu của Vitamin C tăng lên đáng kể). Nói chung thì, dạng đơn giản và kinh tế nhất, phù hợp cho mọi người nhất đơn giản là acid ascorbic.

Ứng dụng của VitaminC trong lâm sàng

Đã có hàng loạt nghiên cứu trong phòng thí nghiệm, trên lâm sàng và trong cộng đồng chứng tỏ tính hữu ích khi sử dụng vitamin C cho thấy:

Vitamin C làm giảm tỷ lệ ung thư, tăng cường khả năng miễn dịch, bảo vệ cơ thể chống ô nhiễm và thuốc lá, thúc đẩy quá trình hàn gắn vết thương, tăng tuổi thọ, giảm nguy cơ đục thủy tinh thể. Các nghiên cứu còn cho thấy sử dụng vitamin C cải thiện tình trạng sức khỏe của cơ thể nhờ đặc tính chống oxy hóa và tăng cường khả năng miễn dịch của nó. Do đó, vitamin C là một thành phần quan trọng không thể thiếu của hầu hết các chế phẩm bổ sung dinh dưỡng và mọi chương trình dinh dưỡng khác.

Trong y học (nên tham khảo ý kiến của bác sĩ)

• Vitamin C được sử dụng hòng và chữa bệnh scorbut
• Các chứng chảy máu do thiếu vitamin C,
• Tăng sức đề kháng trong nhiễm khuẩn, nhiễm độc, mệt mỏi, thai nghén, thiếu máu, dị ứng,
• Người nghiện thuốc nghiện rượu…

Liều lượng sử dụng

Người lớn: Uống 0,2 – 0,5 gam/ngày (không nên vượt quá 1 gam/ngày)
Trẻ em dùng liều ½ người lớn, nên chia thành nhiều lần trong ngày.

Những loại thực phẩm bổ sung vitamin C cho cơ thể

Trên thực tế có rất nhiều cách để bổ sung vitamin C cho cơ thể từ loại tổng hợp đến tự nhiên. Việc sử dụng Vitamin C bổ sung cho cơ thể là cần thiết, nhưng nếu quá sẽ không tốt chơ cơ thể.

Lượng vitamin C cần cho cơ thể mỗi ngày

Theo các chuyên gia cho rằng để có sức khỏe tốt và cơ thể khỏe mạnh, lượng vitamin C nên hấp thụ mỗi ngày phụ thuộc vào độ tuổi, giới tính và mức độ hoạt động của từng người.

Lượng vitamin C được khuyến nghị sử dụng mỗi ngày như sau:

Đối tượng	Liều lượng (mg/ngày)
1-3 tuổi	15
4-8 tuổi	25
9-13 tuổi	45
Nữ 14-18 tuổi	65
Nam 14-18 tuổi	75
Nữ từ 19 tuổi trở lên	75
Nam từ 19 tuổi trở lên	90
Phụ nữ mang thai	85
Phụ nữ cho con bú	120

Vì vậy cung cấp đủ vitamin C là điều thiết yếu cho cơ thể. Bên cạnh cam thì những loại rau quả được thống kê dưới đây là những loại có lượng vitamin C cao sắp xếp từ cao đến thấp.

Lượng vitamin C trong 100gram hoa quả hặc rau

Tên	Hàm lượng vitamin C (mg/100gram)
Quả ổi	228,3
Ớt đỏ	143,7
Cải xoăn	120
Bông cải xanh (súp lơ xanh)	88,1-89,2
Cả bi (Cải Brussels)	85
Đu đủ	74-80
Su hào	62
Dâu tây	58
Cam-chanh-bưởi	51-53
Bông cải trắng (súp lơ trắng)	48
Dứa	47,3
Xoài	36,4
Bắp cải	34

Kết luận

Bổ sung vitamin C không có tác dụng phòng bệnh viêm phổi cấp do 2019-nCoV gây ra nhưng góp phần tăng cường miễn dịch cho cơ thể. Ngoài dạng viên nén, vitamin C dạng sủi được nhiều người sử dụng vì có bọt khí tạo cảm giác sảng khoái khi uống. Tuy nhiên vitamin C tổng hợp không thể thay thế nguồn cung từ rau xanh và trái cây.

Tự ý bổ sung vitamin C không có chỉ định của bác sĩ ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe, ví dụ dùng hàm lượng lớn thường xuyên và kéo dài (1.000 mg/ngày) làm tăng nguy cơ mắc sỏi thận. Uống vitamin C dạng sủi liều cao lúc đói có nguy cơ gây viêm loét dạ dày, đồng thời các tạp chất có thể ảnh hưởng tới sức khỏe. 

Người khỏe mạnh nên tận dụng vitamin C từ rau quả bởi đây là cách phù hợp nhất với nhu cầu của cơ thể, không cần bổ sung từ thuốc. Ngoài ra, rau cung cấp các chất khoáng có tính kiềm như kali, canxi, magie. Các quả như cam, quýt, chanh, xoài, đu đủ, cà chua và nhãn cũng rất giàu vitamin C.

Trong trường hợp cơ thể tiêu hóa và hấp thu kém, người dùng có thể sử dụng vitamin C dạng nén, dạng sủi hay thực phẩm chức năng nhưng phải theo chỉ định của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Khuyến cáo không nên nhai mà cần dùng nước để uống vitamin C dạng viên nén do nhai thuốc khiến miệng sinh ra dịch có tính axit gây hỏng men răng.

Sử dụng các sản phẩm mật ong chanh và mật ong gừng giúp nâng cao sức đề kháng cho cơ thể phòng và ngừa cảm lạnh, bệnh dịch.

Xem thêm: Công dụng của mật ong

Nguồn: Tổng hợp từ Wiki